X

Fakty, nauka, badania vs. fake newsy, teorie spiskowe, manipulacje

Cyklem wpisów EUROIMMUN DNA czyta chcemy zachęcić Was do sięgania po ciekawe, naszym zdaniem, pozycje książkowe, które być może nigdy nie znalazłyby się na Waszej liście lektur. Z tego cyklu dowiecie się, co nas interesuje, co lubimy czytać po pracy oraz jakie są nasze subiektywne refleksje i opinie po przeczytaniu poszczególnych publikacji.

Jako pierwszą przedstawiamy książkę Aleksandry i Piotra Stanisławskich, autorów lubianego i obserwowanego przez nas bloga popularnonaukowego Crazy Nauka. Od lat na swoim blogu dementują oni pseudonaukowe bzdury. W ubiegłym roku wydali na ten temat książkę – Fakt, nie mit. Obalamy naukowe mity.

Każdy jej rozdział dotyczy innego mitu, który mimo że dawno został obalony przez naukę, to – mocno utrwalony – wciąż funkcjonuje w naszym kraju i poza nim. Autorzy wprowadzają nas w świat pseudonauki, pisząc o naturalności, na której przykładzie uzmysławiają nam, jak sprytnie jesteśmy manipulowani wszechobecnymi przekazami. Nadmiar informacji, z jakim codziennie się stykamy np. w Internecie, sprawia, że nie jesteśmy w stanie samodzielnie zweryfikować wszystkiego.

Możemy tu przeczytać także o homeopatii, szczepieniach ochronnych, ewolucji, globalnym ociepleniu, chemtrails, żywności GMO oraz promieniowaniu elektromagnetycznym, a więc emitowanym przez smartfony, kuchenki mikrofalowe, wi-fi. Zestaw tematów jest zacny i można o nich dyskutować bez końca. Z pewnością każdy z nas ma wśród swoich znajomych ludzi wierzących w homeopatię, przekonanych, że szczepionki wywołują autyzm, a kuchenki mikrofalowe są szkodliwe, albo zaprzeczających globalnemu ociepleniu.

Książka ta podaje zestaw najważniejszych argumentów naukowych, niezbędnych w walce z popularnymi przekonaniami daleko odbiegającymi od faktów. Duet Stanisławskich pisze prosto, otwarcie, zrozumiale, urozmaicając przekaz atrakcyjnymi ciekawostkami oraz humorystycznymi komiksami, a przy tym rzetelnie podaje odnośniki do materiałów źródłowych.

Dla mnie osobiście najbardziej interesujące były rozdziały dotyczące globalnego ocieplenia, żywności genetycznie modyfikowanej, ewolucji, homeopatii i szczepień. Przy obalaniu mitu o szkodliwości szczepionek pominięto jednak rolę polimorfizmów genu MTHFR w aspekcie bezpieczeństwa szczepień. W Internecie istnieje wiele niemedycznych i nienaukowych stron, na których można znaleźć informacje o rzekomo zwiększonym ryzyku wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) u osób z polimorfizmem w genie MTHFR. Doniesienia te wywołały nowe zjawisko wśród osób prezentujących postawy antyszczepionkowe lub wątpiących w bezpieczeństwo szczepień – wykonywanie badań oceniających wybrane polimorfizmy genu MTHFR w celu sprawdzenia, czy dziecko może być szczepione. Ta kwestia z pewnością nadaje się na temat artykułu na blogu Crazy Nauka.

Omawiana publikacja z pewnością spodoba się ludziom zainteresowanym nauką. Sądzę, że argumentacja wykorzystana w książce oraz proponowany w niej styl rozumowania, dociekania, sprawdzania i wyjaśniania modnych ostatnio zagadek nauki pomogą osobom, które dopiero próbują wytłumaczyć sobie skomplikowane zjawiska czy procesy. Uważam także, że będzie to świetna lektura dla dzieci w wieku szkolnym i młodzieży. Polecam serdecznie rodzicom do wspólnego czytania i dyskusji z dziećmi, by mogły odróżnić to, co nauka udowodniła, od tego, co jest czyjąś opinią lub przekonaniem.

Zapraszam także do przeczytania naszych wpisów z cyklu Mity i fakty:

Łuszczycowa mitomania

Mity na temat kofeiny

Kofeina same – fakty!