GRZYBICA
Nawet do 25% ludzi na świecie cierpi z powodu infekcji skóry, paznokci czy włosów wywołanych przez grzyby chorobotwórcze. Czyni to dermatomykozy jedną z najczęstszych chorób zakaźnych.
Główną przyczyną grzybic występujących u ludzi są dermatofity, a wśród nich gatunki: Trichophyton, Epidermophyton, Nannizzia, Paraphyton, Lophophyton, Microsporum i Arthroderma. W dalszej kolejności odnotowuje się infekcje grzybami z rodzaju Candida oraz pleśniowymi: Scopulariopsis czy Fusarium.
W zależności od rodzaju gospodarza i źródła infekcji dermatofity można podzielić na: antropofilne (przenoszone przez człowieka), zoofilne (odzwierzęce) oraz geofilne (rozprzestrzeniają się przez kontakt z glebą).
CZYNNIKI RYZYKA
Zakażenia rozprzestrzeniają się przez bezpośredni kontakt, a także poprzez skażone ubrania, buty, prysznice, podłogi, dywany. Szczególnie narażone są osoby często korzystające z publicznych basenów i saun. Do grzybic stóp i paznokci predysponują nadmierna potliwość stóp i noszenie nieprzewiewnego obuwia w okresie letnim. Istnieją grupy zawodowe o podwyższonym ryzyku rozwoju chorób skóry, w tym grzybic. Należy do nich zaliczyć: rolników, ogrodników, weterynarzy, leśników, a także górników czy sportowców.
Rozwojowi grzybicy mogą sprzyjać także:
- cukrzyca
- choroby tętnic i żył
- polineuropatie (zaburzenia funkcji wielu nerwów)
- stany obniżonej odporności
- antybiotykoterapia
- nowotwory
- HIV/AIDS
- warunki środowiskowe w miejscu pracy
TRUDNOŚCI DIAGNOSTYCZNE
Dermatomykozy to klinicznie bardzo niejednorodna grupa. Z tego względu infekcję grzybiczą łatwo pomylić z egzemą, łuszczycą, różą czy toczniem rumieniowatym. Szacuje się, że 5–15% grzybic paznokci to infekcje mieszane wywołane przez dermatofity z drożdżakami lub pleśniami. Inne czynniki utrudniające rozpoznanie grzybicy to nadkażenie bakteryjne uszkodzonej skóry, rozpoczęcie leczenia kortykosteroidami bez wcześniejszych badań mykologicznych czy alergia kontaktowa.
Walka z grzybicą wymaga czasu i cierpliwości, ponieważ zmiany utrzymują się długo, identyfikacja czynnika, który ją wywołał, może zająć nawet do 6 tygodni (przy hodowli mykologicznej), a samo leczenie trwa przynajmniej kilka miesięcy.
UWAGA!
Nieprawidłowe rozpoznanie grzybicy naraża chorego na wielomiesięczne i nieskuteczne leczenie!
DIAGNOSTYKA GENETYCZNA
Tradycyjne metody diagnostyczne (ocena mikroskopowa, hodowle mykologiczne) są pracochłonne, długotrwałe i wymagają dużego doświadczenia. Coraz większe znaczenie zyskują szybsze badania genetyczne, których nie dotyczą trudności diagnostyczne spotykane w tradycyjnych metodach mykologicznych.
Test genetyczny EUROArray Dermatomykozy wykrywa 50 dermatofitów oraz 6 drożdżaków i pleśni. Spośród nich dokładna identyfikacja podawana jest dla 23 gatunków dermatofitów oraz 6 gatunków drożdżaków/pleśni:
| Badane gatunki dermatofitów |
| Antropofilne |
T. simii |
| T. tonsurans |
T. quinckeanum* (T. mentagrophytes) |
| T. interdigitale |
T. erinacei |
| T. schoenleinii |
T. bullosum |
| T. concentricum |
T. benhamiae* (A. benhamiae) |
| T. rubrum |
T. verrucosum |
| T. violaceum |
T. eriotrephon |
| E. floccosum |
M. canis |
| M. ferrugineum |
N. persicolor* (M. persicolor) |
| M. audouinii |
Geofilne |
| Zoofilne |
N. fulva* (M. fulvum) |
| T. equinum |
N. gypsea* (M. gypseum) |
| T. mentagrophytes* (T. interdigitale ) |
N. incurvata* (M. incurvatum) |
| Gatunki drożdżaków |
Gatunki pleśni |
| C. parapsilosis |
F. solani |
| C. albicans |
F. oxysporum |
| C. guilliermondii |
Sc. brevicaulis |
DLACZEGO WYKRYCIE PRZYCZYNY GRZYBICY JEST WAŻNE?
- Jeśli infekcję wywołał odzwierzęcy dermatofit, konieczne jest zidentyfikowanie i leczenie zwierzęcego nosiciela, np. psa.
- Zakażenie odzwierzęcymi dermatofitami wymaga większych dawek leków oraz dłuższego czasu terapii, by ograniczyć ryzyko wznowienia infekcji.
- Niektóre gatunki (np. T. tonsurans, T. violaceum czy T. soudanense) są wysoce zakaźne. Zakażenie nimi może być podstawą dochodzenia epidemiologicznego i wymagać dodatkowych działań zapobiegających dalszemu szerzeniu się infekcji (dezynfekcja ubrań, sprzętów).
- Udowodnione zakażenie dermatofitem odzwierzęcym lub geofilnym (bytującym w glebie) może być uznane za wypadek przy pracy, np. w przypadku weterynarzy, rolników czy ogrodników.
GRZYBICA – ZALETY BADANIA GENETYCZNEGO
- Skrócenie czasu diagnostyki niezbędnej do potwierdzenia rozpoznania grzybicy z 6 tygodni do 10 dni roboczych.
- Najszerszy zakres badania – aż 50 dermatofitów, 3 drożdżaki i 3 grzyby pleśniowe.
- Test genetyczny ma najwyższą czułość i wskaźnik wykrywalności grzybicy w porównaniu do klasycznych testów mikologicznych.
- Gwarantuje identyfikację źródła infekcji ze wskazaniem gatunku lub grupy, do której przynależy wykryty patogen (antropofilny, zoofilny, geofilny).
- Umożliwia identyfikację mieszanych infekcji grzybiczych.
- Możliwość wdrożenia celowanego leczenia gwarantującego najwyższą skuteczność i szybszy efekt terapii.
