X

Łuszczycowa mitomania

Łuszczyca znana jest przede wszystkim jako choroba skóry. Tak naprawdę jednak można ją uznać za ogólnoustrojową chorobę zapalną o bardzo złożonym i przewlekłym charakterze. W zależności od regionu i dostępnych danych cierpi na nią od 2 do nawet 10% populacji. W Polsce ten problem zdrowotny dotyczy miliona osób.

Wokół łuszczycy powstało wiele mitów i uprzedzeń wynikających z małej wiedzy społecznej. W latach 2017 i 2018 uruchomiono kampanię ODKRYJ, POZNAJ, ZAAKCEPTUJ , która miała na celu edukację, budowanie świadomości i zmianę negatywnych postaw wobec chorych na łuszczycę.

W tym wpisie rozprawimy się z najczęstszymi mitami na temat łuszczycy. Sprawdź sam, na ile Twoje przekonania są zgodne z prawdą.

MIT 1: ŁUSZCZYCA TO CHOROBA ZAKAŹNA

To NIE czynniki infekcyjne, ale uwarunkowania immunologiczne, genetyczne i środowiskowe są odpowiedzialne za ujawnienie się łuszczycy. W najczęstszej postaci tej choroby dochodzi do nadmiernego wzrostu komórek naskórka i tworzenia się wykwitów pokrytych jasnymi blaszkami. Łuszczyca nie jest powodowana przez bakterie, wirusy czy grzyby, dlatego też nie można się nią zarazić. Bezpośredni kontakt z chorymi w żadnym wypadku nie stanowi zagrożenia dla innych osób. Nawet wspólne korzystanie z ogólnodostępnych obiektów basenowych nie stwarza ryzyka przeniesienia łuszczycy.

MIT 2: ŁUSZCZYCA JEST WYNIKIEM BRAKU HIGIENY

To bardzo krzywdzący mit, przez który chorzy często izolują się od otoczenia. Objawy skórne łuszczycy, takie jak plackowate lub grudkowe zmiany pokryte srebrzystymi łuskami, wyglądają nieestetycznie. Z tego względu mogą nasuwać podejrzenie zaniedbań w zakresie utrzymania odpowiedniej higieny czy też kojarzyć się z infekcją grzybiczą skóry (stąd mit 1). Jednak nic bardziej mylnego! Dbanie o czystość nie ma z tym nic wspólnego.

Istnieje natomiast wiele innych czynników środowiskowych zdolnych do aktywowania łuszczycy. To na nich należy się skupić w kontekście prewencji. Należą do nich m.in.:

  • • niektóre leki, infekcje, wahania hormonalne, czynniki psychogenne (np. nerwice, lęki, depresja itp.), używki
  • • nadmierne promieniowanie UV, urazy, zabiegi chirurgiczne, iniekcje, promieniowanie rentgenowskie, ukłucia owadów, oparzenia, akupunktura
  • • oparzenia chemiczne, ekspozycja na substancje toksyczne, podrażnienia wywołane preparatami do stosowania zewnętrznego
  • • choroby zapalne, takie jak ospa wietrzna, półpasiec, trądzik różowaty, odczyny powstałe w wyniku testów skórnych płatkowych.

MIT 3: ŁUSZCZYCA JEST ZAWSZE WIDOCZNA

Łuszczyca to nie tylko problem estetyczny widoczny na zewnątrz. Procesy zapalne mają także wpływ na układ sercowo-naczyniowy, układ pokarmowy, stawy i metabolizm. Łuszczyca występuje pod wieloma postaciami i dlatego jej przebieg różni się u poszczególnych osób. Może nie dawać widocznych gołym okiem objawów, a mimo to są one odczuwalne i dokuczliwe dla chorego. Czasem wysiew łuszczycy jest ograniczony do mniej widocznych fragmentów ciała, np. narządów płciowych zewnętrznych, okolic odbytu oraz szpary międzypośladkowej. Wielkość obszaru występowania zmian skórnych zależy m.in. od stopnia agresywności choroby. Łuszcząca się skóra to najbardziej znany i widoczny obraz kliniczny choroby, ale nie jedyny. Nierzadko najpierw pojawiają się ból i obrzęk stawów, a do wysiewu zmian skórnych dochodzi średnio po 7 latach od wystąpienia pierwszych dolegliwości stawowych, czasem zaś nie ma ich wcale. Przez to rozpoznanie łuszczycowego zapalenia stawów jest bardzo trudne.

MIT 4: ŁUSZCZYCA TO RZADKA CHOROBA

Łuszczyca występuje na całym świecie, jednak z różną częstością. W przeważającym stopniu dotyczy ludzi rasy białej, rzadziej żółtej, a najrzadziej przedstawicieli rasy czarnej. W Polsce częstość występowania szacuje się na 2%, czyli co 50. Polak ma łuszczycę! W Rosji i Norwegii choroba ta występuje najczęściej, ponieważ dotyczy od 5 do 10% tych populacji. U Eskimosów jest praktycznie nieznana.

MIT 5: PRZY ŁUSZCZYCY NIE MOŻNA SIĘ OPALAĆ

Po wystawieniu zmian skórnych na działanie promieni słonecznych obserwuje się zmniejszenie nasilenia objawów. Dlatego fototerapia jest jedną ze skutecznych form kuracji łuszczycy. Jednak ze słońca trzeba korzystać w rozsądnych dawkach, gdyż w nadmiarze może faktycznie doprowadzić do zaognienia stanu skóry. Łuszczyca częściej występuje u osób z jasną karnacją, a z racji niższych poziomów melaniny w skórze są one bardziej narażone na poparzenia czy wystąpienie nowotworów skóry po nadmiernej ekspozycji na promienie UV.

MIT 6: ŁUSZCZYCĘ MOŻNA WYLECZYĆ

Łuszczyca to choroba nieuleczalna. Jej objawy można jedynie załagodzić, doprowadzając do tzw. remisji, czyli wyciszenia choroby na pewien czas. Ze względu na złożony mechanizm powstawania łuszczycy, dużą liczbę jej odmian oraz różne stopnie nasilenia leczenie wymaga stosowania zróżnicowanych form terapii i indywidualnego podejścia do chorego. Łagodną postać schorzenia leczy się głównie maściami, ale przy wsparciu fototerapii. Maści najczęściej zawierają kwas salicylowy, dziegcie, pochodne ditranolu, witamine D3 czy kortykosteroidy, które działają jedynie miejscowo. Na efekt leczenia trzeba długo czekać. Z tego względu włączenie bardziej efektywnej fototerapii, zwłaszcza u chorych z umiarkowaną bądź ciężką postacią łuszczycy, jest konieczne.

W bardzo agresywnej formie choroby, nieodpowiadającej na standardowe terapie, stosuje się także leczenie ogólne lub w końcu leki biologiczne. Dostępność leczenia biologicznego łuszczycy w ramach programów terapeutycznych refundowanych przez NFZ jest wciąż niewystarczająca w stosunku do potrzeb. Wynika to m.in. z wysokich kosztów tej innowacyjnej terapii. Pomocne narzędzie w kwalifikacji pacjentów z łuszczycą do leczenia biologicznego stanowić może badanie genu HLA-Cw6. Okazuje się, że chorzy na łuszczycę posiadający ten gen lepiej reagują na leczenie biologiczne, np. etanerceptem czy infliximabem.

Zbadaj “gen łuszczycy”

Źródła:

  1. Kostecka, Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, www.termedia.pl (dostęp: 1.04.2019).
  2. Łuczkowska, R. Żaba, Łuszczyca, Przew Lek 2005; 7: 38–49.
  3. S.T. Wong, B.A.L. Hsu, M.D.W. Liao, Phototherapy in Psoriasis: A Review of Mechanisms of Action, J Cutan Med Surg 2013; 17 (1): 6–12.
  4. P. Gulliver, H. Young, S. Gulliver, S. Randell, HLA-Cw6 status predicts efficacy of biologic treatments in psoriasis patients, Glob Dermatol 2015; 2: DOI: 10.15761/GOD.1000160.