NIETOLERANCJA LAKTOZY (MLEKA)
Objawy nietolerancji pokarmów mlecznych są powszechnym problemem. Ich przyczyną może być zaburzenie trawienia i wchłaniania cukru mlecznego o nazwie: laktoza, który jest podstawowym składnikiem mleka.
LAKTOZA A LAKTAZA?
Laktoza pełni ważne funkcje w organizmie, m.in. wpływa na zmysł smaku, łaknienie, hormony, regenerację i pracę jelita. By mogła spełniać swoją pożyteczną rolę, musi zostać strawiona do formy przyswajalnej przez organizm. Odpowiada za to enzym jelitowy o adekwatnej nazwie: laktaza.
Aktywność laktazy jest największa u noworodków i niemowląt, dla których mleko stanowi główne źródło pożywienia. Po okresie niemowlęcym aktywność tego enzymu spada nawet do 10%. Zmniejszona aktywność laktazy lub jej zanik są przyczyną nietolerancji laktozy z powodu niezdolności do jej trawienia.
TYPY NIETOLERANCJI LAKTOZY
Pierwotna nietolerancja laktozy
To najczęstsza postać choroby, zależna od uwarunkowań genetycznych i pochodzenia etnicznego. Charakteryzuje się zanikiem aktywności laktazy wraz z wiekiem. Stopień nietolerancji laktozy jest zależny od wieku, aktywności laktazy w jelicie, częstości opróżniania żołądka oraz rodzaju mikroflory jelitowej.
Nietolerancja laktozy: badania genetyczne pozwala stwierdzić predyspozycję do zachorowania na ten typ nietolerancji!
Wtórna (nabyta) nietolerancja laktozy
Ma zwykle charakter przejściowy. Jej przyczyną jest zmniejszenie aktywności laktazy z powodu ostrych zakażeń żołądkowo-jelitowych, celiakii, alergii pokarmowych oraz wskutek ubocznego działania leków bądź alkoholu. Może być również wynikiem niedożywienia, mukowiscydozy, choroby Leśniowskiego-Crohna, enteropatii cukrzycowej i innych.
Wrodzona nietolerancja laktozy (alaktazja)
To bardzo rzadkie wrodzone zaburzenie metaboliczne, charakteryzujące się całkowitym niedoborem laktazy, tym samym niezdolnością do trawienia laktozy od momentu narodzin. Pacjenci z tym schorzeniem muszą stosować dietę bezlaktozową przez całe życie, ponieważ nie tolerują nawet niewielkich ilości laktozy w pożywieniu.
Nietolerancja laktozy, nie jest tym samym, co „alergia na mleko”, tj. białko mleka krowiego!
KTO CHORUJE NA PIERWOTNĄ NIETOLERANCJĘ LAKTOZY
Schorzenie dotyka najczęściej młodzież i osoby dorosłe. Szacuje się, że w Polsce pierwotna nietolerancja laktozy objawia się u nawet 37% dorosłych oraz 1,5% niemowląt i dzieci. Badanie nietolerancji laktozy wykonuje jednak mała liczba osób, bo nie wiążą oni uciążliwych objawów ze spożywaniem mleka.
OBJAWY NIETOLERANCJI LAKTOZY
U niemowląt podstawowym objawem nietolerancji laktozy jest biegunka z tendencją do odparzania pośladków. U starszych dzieci, młodzieży i dorosłych dominują objawy żołądkowo-jelitowe:
- nudności i wymioty
- biegunka
- wzdęcia i uczucie pełności
- kurczowe bóle brzucha i kolki
- przelewanie i odbijanie
- burczenie w brzuchu
- nadmierne ilości gazów jelitowych
Nasilenie objawów nietolerancji na mleko zazwyczaj zależy od ilości niewchłoniętej laktozy.
Nietolerancja laktozy: badanie genetyczne jest niezwykle ważne ze względu na możliwe powikłania choroby, m.in. obniżone przyswajanie wapnia grożące osteoporozą, ból stawów i kości, zaburzenia koncentracji i inne.
DIAGNOSTYKA GENETYCZNA NIETOLERANCJI LAKTOZY
Przyczyną pierwotnej nietolerancji laktozy jest zmiana w genie kodującym enzym laktazę (LCT). Genetyczny test na nietolerancję laktozy umożliwia odpowiedź na pytanie: czy pacjent posiada wariant genu odpowiedzialny za prawidłową aktywność enzymu laktazy, czy też ma genetycznie uwarunkowaną skłonność do nietolerancji laktozy?
INTERPRETACJA WYNIKU | warianty w genie LCT |
|
nietolerancja laktozy |
tolerancja laktozy |
|
pozycja w genie LCT: -13910 | C/C | C/T T/T |
pozycja w genie LCT: -22018 | G/G | G/A A/A |
Laboratorium EUROIMMUN DNA jako jedno z nielicznych w Polsce ma w swojej ofercie test na nietolerancję laktozy, gdzie bada obie pozycje w genie LCT: -13910 oraz -22018 i występujące w nich warianty genetyczne (tzw. polimorfizmy).
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA NA NIETOLERANCJĘ LAKTOZY
Wykonaj badanie genetyczne na nietolerancję laktozy, jeśli:
- występują u Ciebie charakterystyczne objawy żołądkowo-jelitowe po spożyciu produktów mlecznych
- masz objawy kliniczne, a wykluczono u Ciebie alergię na białka mleka
- chcesz sprawdzić, czy występująca u Ciebie nietolerancja laktozy stanowi jedynie przejściowy problem (wtórna nietolerancja laktozy), czy też ma podłoże genetyczne (pierwotna nietolerancja laktozy); badania genetyczne różnicują te dwie choroby
- istnieje u Ciebie podejrzenie zespołu złego wchłaniania lub zespołu jelita drażliwego, by wykluczyć ewentualną nietolerancję laktozy
- choroba występuje już w Twojej rodzinie i chcesz sprawdzić swoje predyspozycje
- masz problemy z przyswajaniem wapnia lub cierpisz już na osteoporozę
Badanie nietolerancji laktozy cena
CZY WIESZ, ŻE…
Tysiące lat przed naszą erą ludzie spożywali mleko tylko w okresie niemowlęcym, dorośli nie trawili więc laktozy, dlatego u wszystkich dorosłych diagnoza byłaby tylko jedna: nietolerancja laktozy. Test genetyczny wykonany u człowieka pierwotnego miałby zawsze wynik pozytywny. Wraz z rozwojem hodowli bydła pojawiła się możliwość spożywania produktów mlecznych przez całe życie. Zdolność trawienia laktozy została zatem rozwinięta ewolucyjnie, w Europie i Afryce równolegle, niezależnie od siebie. W dzisiejszych czasach ludzie nietrawiący laktozy to przede wszystkim grupy niewywodzące się ze społeczeństw pasterskich. |