Celiakia to przewlekła choroba zapalna jelita cienkiego, występująca u osób predysponowanych genetycznie, u których spożycie glutenu prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego (zanik kosmków jelitowych). W zaawansowanym stadium choroby, przebiegającym z całkowitym zanikiem kosmków jelitowych, często schorzeniem współistniejącym jest wtórna nietolerancja laktozy (cukru mlecznego).
Dzieje się tak, ponieważ laktaza, enzym odpowiedzialny za trawienie laktozy, wytwarzany jest w jelicie cienkim. Gdy śluzówka jelita ulega wypłaszczeniu, dochodzi do zaburzenia produkcji enzymów trawiennych, takich jak laktaza. Tym samym po rozpoznaniu celiakii zasadne może być wdrożenie nie tylko diety bezglutenowej, ale i bezlaktozowej, przy czym ta druga jest zalecana tylko na czas potrzebny do odbudowy jelita i wznowienia produkcji laktazy.
W niektórych przypadkach zarówno dieta bezlaktozowa, jak i bezglutenowa powinny być stosowane stale. Dotyczy to osób ze zdiagnozowaną celiakią, które cierpią także z powodu pierwotnej nietolerancji lakotozy.